Son yıllarda tariflerde ve mutfaklarda daha fazla gördüğümüz bir malzeme: Mantar. Gerek dayanıklılığı, gerek besleyiciliği ile uzmanların ve şeflerin dikkatini her gün biraz daha çekmeyi başaran bu ilginç malzeme neden bu kadar popüler hale geldi? Ne gibi faydaları var? Hangi tariflerde kullanılabilir? Bu yazımızda tüm yönleri ile mantarları inceliyoruz.

Mantarların Yükselişi

Mantarların yükselen popülerliğinin arkasında, hem sağlıklı ve bitkisel beslenme trendleri, hem de sürdürülebilirlik yatıyor. Bitki bazlı beslenmenin yaygınlaşmasıyla, mantarlar hem lezzetleri hem de besleyici özellikleri ile dikkat çekiyor. Vejetaryen ve vegan beslenme tarzına uygunluğunun yanı sıra, coğrafî olarak esnek bir malzeme olan mantar, farklı kültürlerde kendine kolayca yer bulabiliyor. Türkiye’de de geleneksel tariflerimizde her ne kadar et ön planda olsa da, mantarların popüleritesi özellikle genç kuşaklar arasında yaygınlaşıyor.

Sağlıklı ve Besleyici

Düşük kalorili ve yağsız olmaları nedeniyle mantarlar sağlıklı beslenmek isteyenler için ideal bir tercih. Protein, lif, vitamin ve mineral açısından oldukça zengin bir malzeme. İçerdiği B vitaminleri, potasyum, selenyum ve bakır gibi mineraller sayesinde, bağışıklık sistemini destekleyerek sağlık için de fayda sağlıyor. Hem kalp sağlığı konusunda hassas üst yaş grubuna, hem de bitki bazlı ve dikkatli beslenmek isteyen genç kitleye hitap ediyor.

Et Alternatifi

Mantarların kıvamı ve lezzeti genelde etli yemeklerin yerini almaya uygun. Örneğin, portobello mantarları, büyük ve etli yapısıyla hamburger köftesi yerine bile kullanılabiliyor. Bunun yanı sıra, istiridye mantarları, özellikle kavrulduklarında tavuk etine yakın bir doku kazanıyor. Et sevenler için tatmin edici bir lezzet olması sayesinde mantar Türk mutfağında da yemeklerde alternatif olarak kullanılabiliyor. Özellikle mantar dolması, mantar köftesi veya mantar kebabı gibi yemekler, hem geleneksel mutfağa sadık kalınarak hem de bitkisel beslenmeye uygun hazırlanabiliyor. Sebze türlülerinde de kendine yer bulabiliyor.

Lezzette Çeşitlilik

Bildiğiniz gibi mantar bir bitki türü değil, bitkilerden ayrı çok geniş bir grup. Zaten yemeklere kattığı çeşitlilik de, farklı coğrafyalarda bambaşka örneklere sahip olması da bu özelliğinden kaynaklanıyor. Örneğin dünyada en çok tanınan çeşitlerden biri olan şitake mantarı, hafif odunsu ve zengin aromasıyla Asya mutfağında yaygın olarak kullanılırken, istiridye mantarları daha yumuşak bir tat sunuyor. Türkiye'de çok tercih edilen kültür mantarı, mutfağımızdaki hemen her yemeğe uyum sağlayabiliyor. Eklenen baharatlar ve soslarla, her bir türden farklı tatlar elde etmek mümkün.

Kolay ve Hızlı

Mantarın mutfaklarda kazandığı popülerliğin bir diğer sebebi de çabuk pişen ve kolay hazırlanabilen bir malzeme olması. Özellikle çalışan insanlar ya da pratik tarifler arayanlar için mantarlar mükemmel bir seçenek. Türk mutfağında sık kullanılan pişirme yöntemlerine uygun olan mantarlar, yüksek ısıda hızlıca sote edilerek etli yemeklere eklenebiliyor, fırında veya ızgarada pişirilerek çeşitlilik de sağlayabiliyor.

Çevre Dostu

Besleyici ve kolay olduğu kadar çevre dostu da olan bir malzeme olan mantar, klasik tarım ürünlerine göre çok daha az su ve kaynak kullanılarak yetiştirilebiliyor. Bu yüzden de, sürdürülebilir tarım uygulamalarının önemi arttıkça, mantarlar bu alanda tercih edilen bir gıda kaynağı haline geliyor. Türkiye’de yerel üretim ve organik gıdalara olan ilgiyle birlikte, mantarların bu çevre dostu özellikleri daha fazla ilgi çekiyor. Hem yerel pazarlarda hem de süpermarket raflarında daha fazla mantar çeşidinin yer alması da bu trendin bir göstergesi.

Çok Çeşitli Kullanım

Mutfağımız, dünyanın en zengin mutfaklarından biri. Bu sayede geçmişte birçok yeni malzemeyi kolayca benimseyip tariflerimizin parçası haline getirebildik. Bunun en güzel örneklerinden biri, Amerika kıtasının keşfinden önce Osmanlı tariflerinde sık sık kullanılan malzemelerin, yerini zamanla domatese bırakması. O kadar ki, bugün tüm gününü yemek yaparak geçiren birine domates ve patatesin mutfağımıza henüz son iki yüz yılda eklendiğini söyleseniz, bunları tariflerden çıkardığında yemek yapmakta zorlanabilir. Aynı şekilde mantar da tariflerde gittikçe yerini alıyor ve kullanıldıkça daha da uyum sağlıyor.

Ve Bir Tarif

Dilerseniz yazımızı mantarlı, pratik ve lezzetli bir tarifle tamamlayalım:        

İlk olarak, haşlanmış patatesleri ezip içine tereyağı, tuz, karabiber ve dereotu ekleyerek bir karışım hazırlayın. Diğer tarafta, ince doğranmış mantarları zeytinyağında soteleyin. Sotelediğiniz mantarları rendelenmiş kaşarla karıştırıp patates karışımına ekleyin. Bu karışımdan küçük toplar yaparak galeta ununa bulayın ve yağlı kağıt serilmiş fırın tepsisine dizin. 180 derece ısıtılmış fırında 15-20 dakika pişirin. Hem çıtır hem de içi yumuşak olan bu patates topları, şık ve lezzetli bir atıştırmalık olarak sofralarınıza renk katacaktır.