19 Mayıs: Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı ile İlgili Az Bilinen Detaylar

İNTERNET ŞUBESİNE GİRİŞ

ŞİMDİ ARAMIZA KATIL

KREDİ KARTI BAŞVURUSU

ÜYE İŞYERİ BAŞVURUSU

19 Mayıs: Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı ile İlgili Az Bilinen Detaylar

Bandırma Vapuru kaç yıllık bir gemiydi? 16 Mayıs'ta yola çıkarken mürettebat kaç kişiydi? Samsun'a ulaşmadan önce İngiliz donanmasını nasıl atlattı? 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı yaklaşırken, bu yazımızda İstanbul'dan Samsun'a uzanan tarihi yolculuğun az bilinen detaylarını inceliyoruz.

İskoçya'dan Osmanlı'ya emektar Bandırma Vapuru

1878 yılında İskoçya'nın Glasgow şehrinde inşa edilen Bandırma Vapuru, uzun yıllar diğer ülkelerde hizmet vermiş, Osmanlı Devleti'nin sancağına geçtikten sonra "Panderma" adını almış, 1910'da da bildiğimiz Bandırma adına kavuşan emektar bir gemiydi. 16 Mayıs 1919'da İstanbul'dan başlayan yolculukla tarihe geçeceğini o zamanlar muhtemelen kimse tahmin edemezdi.

Müze olarak hizmet veriyor

2005'ten bu yana müze olarak ziyaret edilebilen Bandırma Vapuru Karadeniz'deki ilk seferinde tarihi bir yolcu taşıyacaktı. Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı'ndan yeni çıkmış, büyük kayıplar vermiş bir durumdaydı. Devletin en kullanışlı ve yolculuğa en elverişli gemilerinin hemen hepsi ya savaş sırasında kaybedilmiş, ya da sonrasında Almanya'ya bakıma gönderilmişti. Bandırma Vapuru, modern imkanlarla üretilmiş, ama risklerinden dolayı o tarihe kadar Karadeniz'e çıkmasına izin verilmemiş bir gemiydi. Marmara Denizi'nde yük ve yolcu taşımakla görevliydi.

Şişli'deki ev ve detaylı planlar

Yolculuğun hazırlıkları, 16 Mayıs'a kadar Mustafa Kemal Paşa'nın Şişli'deki evinde sürdü. Kaptan olarak, Karadeniz'i iyi tanıyan İsmail Hakkı Kaptan görevlendirilmişti. Paşa kaptandan gemi ile ilgili detaylı bilgiler alarak rotayı planlarken Bandırma Vapuru 16 gün boyunca yolculuğa hazırlandı. Vapur tarihi yolculuk öncesi Kız Kulesi açıklarında bekliyordu. Rotanın kıyıya yakın ilerlemesi ve bir tehlike durumunda Sinop'a yanaşması planlandı.

Aile ile vedalaşma

Mustafa Kemal Paşa, yolculuk günü Şişli'deki evinden çıktı, annesi Zübeyde Hanım ve kardeşi Makbule Hanım ile vedalaştı, Kız Kulesi yakınlarında bekleyen vapura ulaştı. Paşa'ya yolculukta eşlik edecek 25 er ve erbaş, 8 müşavir ve kâtip, 21 gemi personeline ek olarak 22 kişiden oluşan karargâh dahil toplam 76 kişilik bir yolculuk olacaktı.

"Ne ahmaklık, cephane arıyorlar!"

Paşa'nın resmî görevi Samsun ve çevresindeki isyanları denetlemek olsa da, İngilizler yolculuğa şüphe ile yaklaşıyorlardı. Hatta vapurun yolda batırılacağı istihbaratı gelmişti ve Sinop'a yanaşma alternatifi de bu yüzden oluşturulmuştu. İngiliz askerlerinin vapurda arama yaptıkları sırada Mustafa Kemal Paşa, "Ne ahmaklık! Silahla cephane arıyorlar. Bizse, kafamızla inancımızı götürüyoruz" demişti.

Düşman takibinden son anda kurtuldu

Yolculuğun sabote edilmesi ile ilgili şüpheler doğru çıktı. Bandırma Vapuru 16 Mayıs günü Boğaz'dan ayrıldıktan kısa süre sonra bir İngiliz destroyeri gemiyi geri çevirmek veya batırmakla görevlendirilerek peşinden gönderildi. Vapur bu takipten, planladığı rotadan saparak kurtuldu. 18 Mayıs'ta geçici olarak Sinop Limanı'na sığınıldı. Buradan karadan devam etme alternatifi konuşuldu ama gemi, tehlike azaldıktan sonra tarihi yolculuğa devam etti.

Dil İskelesine demir atış

19 Mayıs sabahı Bandırma Vapuru, Samsun'un Dil İskelesi açıklarına demir attı. Vapurdan ayrılan bir taka, Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarını iskeleye taşıdı. Tüm engellere ve imkansızlıklara rağmen bu tarihi yolculukla Kurtuluş Savaşı'nın bir anlamda ilk adımları atılmış oldu. Ama asıl yolculuk işte o gün başladı.

Bandırma Vapuru ise 2005'ten bu yana müze olarak hizmet veriyor.

İlginizi Çekebilir

19 Mayıs: Atatürk'ün Samsun'a Çıkışı ile İlgili Az Bilinen Detaylar

İskoçya'dan Osmanlı'ya emektar Bandırma Vapuru

Müze olarak hizmet veriyor

Şişli'deki ev ve detaylı planlar

Aile ile vedalaşma

"Ne ahmaklık, cephane arıyorlar!"

Düşman takibinden son anda kurtuldu

Dil İskelesine demir atış

Monster Notebook’ta Peşin Fiyatına 6 taksit